Mide bandı ve tüp mide gibi hacim azaltıcı ameliyatlarda alkol kullanımı ile yapılan çalışmalarda ameliyat öncesi, 3.ay ve 6.ayda yapılan değerlendirmelerde solunan havadaki alkol oranı için fark bulunmamıştır. Bunun yanında by-pass yapılan hastalarda ameliyat öncesi dönemle 3. ve 6. ayı karşılaştırdığımızda solunum havasında aynı doz alkol içilmesine rağmen 2-3 kat fazla alkol saptanmıştır.
Bariatrik cerrahi sonrası B12 vitamin emilimi değişiyor mu?
Mide B12 vitamini için kritik rol oynar. Mideden salgılanan koruyucu bir protein B12 vitaminine bağlanarak vitaminin pankreas enzimleri tarafından parçalanmasını engeller. Barsağın son kısmı B12 vitamininin normal emilim yeridir. Tüp-mide ve by-pass ameliyatından sonra bu koruyucu bağlanma olmaz ve vitamin açığı olur. Bu durum by-pass ameliyatlarında emilim de bozulduğu için daha ağır gözlenir. Genelde vücut depoları 1 yıl sonra boşalacağı için erken dönemde vitamin açığı gözlenmez.
• Susuz kalmaktan kaçınmak için fazla su tüketiniz, düşük kalorili veya kalorisiz sıvılar tercih ediniz. Tüm sıvılar kafeinsiz olmalıdır.
• Öğünlerin arasında yudum yudum sıvı alınmalıdır.
• Günde en az 2 litre sıvı alınmalıdır. İlk dönemde olmasa da hedef daha sonra tutturulacaktır.
• Alkol kullanımının yasak olduğunu ısrarla vurgulamak durumundayız. Kontrolü kaybetmenizi sağlayabilir.
• Proteinden zengin beslenerek kas dokunuzu koruyabilirsiniz. Yumurta, et, balık, soya sütü, peynir, yoğurt ve diğer süt ürünleri yüksek protein içerir. Hedefiniz günde 65-75 gr protein almak olmalıdır. İlk bir kaç ayda bu hedeflere ulaşamayacağınızı düşünerek telaşlanmayınız.
• By-pass yapılan hastalarda düzenli vitamin takviyesi gerekir, mide küçültme ameliyatlarında ihtiyaç olmayabilir.
Yeni beslenme alışkanlığı sizi ilk başta bunaltsa da çoğu hasta ilerleyen dönemde bu tarz beslenmeye alışmaktadır.
Genel Kurallar;
• Yemekleri küçük porsiyonlarda yiyiniz
• Kaloriden, yağdan ve şekerden fakir gıdalar ile besleniniz
• Günlük yemek porsiyonunuzu, kalori ve protein miktarınızı kayıt altına alın
• Yavaş ve çok çiğneyerek küçük miktarları ağzınıza alın
• Pirinç, ekmek, makarna, çiğ sebze ve iyi çiğnemediğiniz etleri tercih etmeyiniz. Köfteler daha iyi tolere edilebilir.
• Baklagil, gazlı içecekler ve buz kullanmayınız, bunlar gaz yaparak rahatsızlık hissi oluşturacaktır.
• Şeker, şeker içeren meyve suları ve tatlılardan uzak durunuz.
• Ameliyattan sonraki ilk iki ayda kalori alımınızı günlük 300-600 kalori ile sınırlandırınız.
• Günlük kalori alımınızın 1000 kaloriyi geçmemesi gerekmektedir.
Bakır vücutta enerjinin kullanması için olmazsa olmaz bir elementtir ve demir emilimi için kritik role sahiptir. Bakır ince barsakların ilk bölümünden emilir. Günde ortalama 1-2 gr bakıra ihtiyaç vardır ve fazlası safra ile atılır. Barsağın ilk bölümün by-pass edildiği obezite ameliyatlarında ciddi bakır eksiklikleri görülecektir. Bakır ince barsaklardan emilim için çinko ile yarışır. Çinkonun fazla verilmesinin direk olarak bakır yetersizliği ile sonuçlanacağını unutmamalıyız.
Çinko başlıca DNA nın düzenlenmesi, büyüme, beyin gelişimi ve yara iyileşmesi üzerine etkili esansiyel bir elementtir. Vücut çinko seviyesinin asıl belirleyici mekanizması diğerlerinin aksine gıdalardan alım değil idrar ve dışkı ile atılımının düzenlenmesi ile olur. Bu bilgiden yola çıkılarak by-pass yapılan hastalarda emilimden öte dumping sendromu ve diyare dibi durumlar çinko yetersizliğini daha da belirginleştirecektir.
Gerçekten de bariatrik cerrahi sonrası alınacak karbonhidrat miktarları ile tanımlama yapılmamıştır ve bu konuda yapılmış bir çalışma yoktur. Ama elimizdeki en önemli bulgu dünya sağlık örgütü verinden bahsedilen normal beyin aktivitesinin sağlanması için günlük 50 gram karbonhidrat alınmalıdır. Ameliyat sonrası diyeti düzenlerken çok dikkatli olunmalıdır. Hastalar işlenmiş şekerler yerine meyve ve sebzedeki gibi daha komplex şekerleri tercih etmelidirler. Kullanıma bağlı kalori ihtiyacı artınca bunun protein, sebze ve meyveden karşılanması daha uygun gözükmektedir. Bariatrik cerrahi geçirmiş kişiler aç oldukları zaman yemek yerine 3 ana ve 2 ara öğününü mutlak almak zorundadırlar. Öğünlerin içeriğini normal şartlar altında düzenlemek yerine diyeti kişinin ana hatları belirleyerek kendisinin düzenlemesi daha doğru olacaktır.
Demir vücutta iki formda bulunur. Bir formu vücutta oksijenin taşınmasında görev alan hemoglobin denen kırmızı kan hücrelerinin yıkımından elde edilir. Diğer formu alınan gıdalardan elde edilen formdur. Gıda ile alınan demirin emilebilmesi için mide asitleri ile birleşmesi gerekmektedir. Bu nedenle hem by-pass yapılan hastalarda hem de mide küçültme ameliyatlarından sonra demir eksiklikleri görülür. Demir emiliminden sorumlu hücrelerin demiri vücuda kazandırması için bakır gereklidir. Bakır eksikliğinde demir emilimi bozulacak ve dolayısıyla bakır seviyeleri normale gelmedikçe demir takviyesi başarılı olmayacaktır. Demirin barsakların ilk bölümünden emilmesi nedeniyle by-pass yapılan hastalarda demir eksiklikleri daha da ciddi görülür. Demir vücutta birçok alanda kullanıldığı ve eksikliğinde en sık kan değerlerinde düşme saptandığı unutulmamalıdır.